طبق قانون، در عقود هر کسی می تواند آزادانه طرف مقابل خود را انتخاب که در نکاح و ازدواج هم همین طور است اما گاهی در نکاح زن ایرانی با مرد خارجی از اتباع بیگانه به دلایل امنیتی و هم به دلیل تفاوت در دین و محدودیت های آن مواردی پیش می آید که باید بررسی شود. در ادامه به ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی و قوانین حاکم بر آن میپردازیم.
ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی غیر مسلمان
اگر زن ایرانی مسلمان بخواهد با مرد خارجی غیر مسلمان ازدواج کند؛ این ازدواج منع شرعی و قانونی دارد و امکان تحقق ندارد و اگر نکاحی رخ بدهد در ایران اثری بر آن مترتب نیست دلیل این امر هم قاعده نفی سبیل است که طبق آن یک کافر نمی تواند بر مسلمان سلطه ایجاد کند و سلطه داشته باشد.
ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی مسلمان
ازدواج زن ایرانی مسلمان با مرد خارجی که مسلمان است منع قانونی و شرعی ندارد؛ اما در هر حال باید از دولت مجوز این ازدواج گرفته شود و بدون گرفتن مجوز به نکاح آنان ترتیب اثر داده نمی شود. البته بدون مجوز اگر نکاح کنند نکاح آنها صحیح است و از نظر شرعی مشکلی ندارد اما برای برخی موارد لازم است که مجوز لازم اخذ شود.
مدارک لازم برای تقاضای ازدواج با مرد خارجی
- لازم است درخواست مبنی بر صدور پروانه زناشویی طبق نمونه فرم وزارت کشور تکمیل شود.
- اگر مرد غیر مسلمان باشد لازم است که گواهی یا استشهادیه تشرف وی به دین اسلام ارائه شود.
- مورد بعد این که مرد از کشور خودش گواهی ارائه کند که ازدواج با زن ایرانی در آن کشور ممنوع نیست. البته وزارت کشور می تواند بدون این گواهی هم اقدام کند.
همچنین زن ایرانی می تواند از وزارت کشور درخواست کند که مرد مدارک زیر را نیز ارائه بدهد:
- مدرک دیگر گواهی مجرد بودن یا متاهل بودن مرد است که باید از مرجع رسمی کشور خودش یا ماموران سیاسی و کنسولی اخذ شود.
- گواهی عمد سوءپیشینه مرد در کشور متبوع خودش یا از کشور ایران اگر اقامتش در ایران بوده است.
- ارائه گواهی از مراجع محلی یا ماموران سیاسی کنسولی کشور متبوع مرد مبنی بر توانایی مالی داشتن.
- همچنین لازم است که مرد تعهد نامه ثبتی بدهد که نفقه زن و اولاد و هر گونه حق دیگری که زن نسبت به او پیدا میکند در صورت بد رفتاری و… بپردازد.
تابعیت زن ایرانی بعد از ازدواج
- زن ایرانی بعد از ازدواج با مرد خارجی همچنان تابعیت ایرانی دارد مگر آنکه طبق قانون کشور آن مرد تابعیت شوهر به زن تحمیل شود. که البته زن بعد از فوت شوهر یا طلاق میتواند دوباره تابعیت ایرانی را به دست بیاورد. برای این کار کافی است که زن درخواست به همراه گواهی طلاق یا فوت به وزارت خارجه تحویل بدهد.
- اگر کشور متبوع شوهر یا زوج زن را در انتخاب کردن گرفتن تابعیت آزاد بگذارد و زن بخواهد تابعیت شوهر را بگیرد؛ باید به وزارت خارجه درخواست بدهد و دلایل خود را توضیح بدهد تا در این باره تصمیم گیری شود. در هر موردی که زن به تابعیت خارجی در بیاید از حقوق مختصه ایرانیان مثل داشتن مال غیر منقول و حق رای محروم می شود.
قانون تابعیت زن ایرانی در ازدواج با خارجی
ماده ۹۸۷ قانون مدنی: زن ایرانی که با تبعه‌ی خارجه مزاوجت می‌نماید به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند مگر این که مطابق قانون مملکت زوج، تابعیت شوهر به واسطه‌ی وقوع عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود ولی در هر صورت بعد از وفات شوهر و یا تفریق، به صرف تقدیم درخواست به وزارت امور خارجه به انضمام ورقه‌ی تصدیق فوت شوهر و یا سند تفریق، تابعیت اصلیه ی زن با جمیع حقوق و امتیازات راجعه به آن مجدداً به او تعلق خواهد گرفت.
تبصره ۱ – هر گاه قانون تابعیت مملکت زوج، زن را بین حفظ تابعیت اصلی و تابعیت زوج مخیر بگذارد در این مورد زن ایرانی که بخواهد تابعیت مملکت زوج را دارا شود و علل موجهی هم برای تقاضای خود در دست داشته باشد، به شرط تقدیم تقاضانامه‌ی کتبی به وزارت امور خارجه ممکن است با تقاضای او موافقت گردد.
تبصره ۲ – زن‌های ایرانی که بر اثر ازدواج تابعیت خارجی را تحصیل می‌کنند حق داشتن اموال غیرمنقول را در صورتی که موجب سلطه‌ی اقتصادی خارجی گردد، ندارند. تشخیص این امر با کمیسیونی متشکل از نمایندگان وزارتخانه‌های امور خارجه و کشور و اطلاعات است.
نتیجه گیری
ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی مسلمان، منوط به گرفتن مجوز از وزارت کشور است طبق قانون ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی غیر مسلمان، ممنوع است و در زمان تقاضای اجازه و مجوز زناشویی هم مرد باید استشهادیه یا گواهی تشرف به اسلام را در صورتی که غیر مسلمان بوده ارائه کند.
در ادامه به مدارک لازم برای مجوز زناشویی اشاره کردیم که برخی از این مدارک وقتی لازم است که زن از وزارت کشور بخواهد که مرد را ملزم به ارائه آن کند.
منبع : بنیاد بین المللی حقوقی سنا
